Rehabilitacja odgrywa podstawową rolę w przywróceniu osoby starszej do formy sprzed urazu, a także w leczeniu wielu chorób i zmniejszaniu dolegliwości bólowych. Niestety jednak w niektórych środowiskach, nadal pojawia się przekonanie, że jest ona jedynie dodatkiem do opieki nad chorym. Czym tak naprawdę jest rehabilitacja domowa i w jaki sposób przyspiesza powrót seniora do zdrowia?
Czym jest rehabilitacja domowa?
Rehabilitacja domowa to zajęcia prowadzone przez fizjoterapeutę w domu chorego. Jest dostępna zarówno w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i prywatnie. Jej głównym celem jest podniesienie jakości życia seniora, a pośrednio również pozostałych domowników. Dzięki odpowiednio prowadzonej rehabilitacji geriatrycznej osoby starsze mogą liczyć na zredukowanie dyskomfortu, poprawę zdolności prawidłowego i bezbolesnego poruszania się, zwiększenie ruchomości stawów, zahamowanie rozwoju uciążliwych zwyrodnień, poprawienie wydolności oddechowej i krążeniowej, a także wzmocnienie mięśni. Dużą zaletą jest to, że senior nie musi przebywać w szpitalu, ani w specjalnej placówce rehabilitacyjnej. Dzięki pobytowi w domu, w towarzystwie bliskich osób, efekty fizjoterapii bardzo często są zdecydowanie szybciej widoczne, a ogólne samopoczucie danej osoby znacznie się poprawia.
Kto może skorzystać z rehabilitacji domowej?
Z rehabilitacji domowej mogą korzystać przede wszystkim osoby, które nie mają możliwości samodzielnego poruszania się. Są to najczęściej pacjenci wymagający fizjoterapii ze względu na przebyte uszkodzenia w obrębie centralnego układu nerwowego, osoby z uszkodzeniami rdzenia kręgowego, a także seniorzy cierpiący na zaawansowane stadium choroby Parkinsona. Również rodziny pacjentów przebywających w stanie wegetatywnym oraz osób w pełni leżących — jeszcze przed ich fizjoterapeutycznym spionizowaniem — mogą wnioskować o odbycie przez seniora rehabilitacji domowej.
Przeciwwskazania do rehabilitacji domowej
Istnieją jasno określone przeciwwskazania, które wykluczają możliwość stosowania domowej rehabilitacji. Z ambulatoryjnej formy terapii lub z pobytu w specjalistycznym ośrodku powinni korzystać seniorzy, którzy:
- mogą się samodzielnie poruszać, a lekarz zakwalifikował ich do rehabilitacji leczniczej;
- wymagają specjalistycznej opieki lekarskiej, a pobyt w domu nie zapewni im odpowiedniego standardu leczenia i rehabilitacji;
- są narażeni na gwałtowne pogorszenie swojego stanu;
- wymagają regularnych zabiegów, do których wykonania niezbędne jest używanie specjalistycznego sprzętu;
- mieszkają samotnie i nie mają możliwości korzystania ze wsparcia środowiskowego.
Warto pamiętać o tym, że odpowiedni dla danej osoby rodzaj rehabilitacji powinien wyznaczyć kompetentny lekarz, który jest dobrze zaznajomiony z sytuacją konkretnego chorego i historią jego leczenia.
Rola domowników w procesie rehabilitacji seniora
Domownicy są zobowiązani do opieki nad osobą starszą w procesie rehabilitacji domowej. Choć część osób korzysta z pomocy wykwalifikowanych opiekunów, nadal większość rodzin radzi sobie na własną rękę. Najwięcej obowiązków mają bliscy osoby w pełni leżącej i unieruchomionej. Do ich zadań należy regularne przewracanie chorego, aby nie doszło do powstania odleżyn, wykonywanie ćwiczeń mających na celu pionizację, a także realizowanie zadań zaleconych przez fizjoterapeutę. Wiele z tych czynności wymaga od osób opiekujących się seniorem dużego wysiłku — zarówno w aspekcie psychicznym, jak i fizycznym. Dlatego bardzo ważne jest to, aby domownicy nieustannie pamiętali również o swoich potrzebach i regularnym odpoczynku. W końcu niemożliwe jest pomaganie komuś bez uprzedniego zadbania o siebie.
Jak pomóc osobie starszej w procesie rehabilitacji?
Osobę w procesie rehabilitacji należy wspierać, a nie wyręczać. Ważne jest to, aby pacjenta nieustannie motywować do podejmowania wysiłku. Jak najszybsze doprowadzenie seniora do momentu, w którym jest w stanie samodzielnie wykonać jak największą ilość czynności, zwiększy jego pewność siebie i pozwoli mu wierzyć w sensowność podejmowanych działań rehabilitacyjnych. Zasada ta jest bardzo trudna dla bliskich chorego, którzy chcą dla niego jak najlepiej i próbują maksymalnie ułatwić mu codzienne funkcjonowanie.
Ważne kwestie, które znacznie pomogą seniorowi, dotyczą też zapewnienia odpowiedniego, rehabilitacyjnego wyposażenia. Nowoczesne materace ortopedyczne mogą widocznie przyspieszyć regenerację po urazach i wspierać leczenie chorób obejmujących układ ruchowy. Zakup komfortowego wózka czy balkonika pomoże z kolei w pionizacji i zwiększeniu samodzielności. Również akcesoria typowo rehabilitacyjne, takie jak piłki czy gumy, będą potrzebne osobie starszej wracającej do zdrowia.
Motywacja, a efektywność rehabilitacji
Aby rehabilitacja domowa przyniosła oczekiwane rezultaty, ważne jest, aby senior miał duże pokłady motywacji. Nawet najlepszy terapeuta i zaangażowani w leczenie bliscy, nie będą w stanie pomóc jeśli osoba w procesie fizjoterapii nie będzie chciała wyzdrowieć. Osoby starsze dotknięte chorobami wymagającymi regularnego ćwiczenia w towarzystwie fizjoterapeuty, często zmagają się ze spadkiem sił, negatywnym myślenie i brakiem nadziei na przyszłość. Problem ten nasila się znacznie u seniorów, którzy utracili zdolność poruszania się — np. w wyniku udaru mózgu. Domownicy po zauważeniu problemów tego rodzaju powinni rozważyć zwrócenie się o pomoc do specjalisty. Sytuacja zmierzenia się z niepełnosprawnością może wywołać poważny kryzys psychiczny. Wsparcie psychologa lub psychiatry nie zaszkodzi, a może przyspieszyć przebieg procesu rehabilitacyjnego i podnieść komfort życia seniora. Zdrowie fizyczne jest ściśle powiązane z dobrostanem psychicznym — nie należy więc pomijać żadnej z tych kwestii, a zadbanie o obie sfery funkcjonowania będą wiązały się z wieloma pozytywnymi skutkami.
Choroby dotykające seniorów często wywołują uciążliwe deficyty uniemożliwiające samodzielne funkcjonowanie. Dzięki rehabilitacji domowej możliwe jest zminimalizowanie szkód i przyspieszenie zminimalizowania dolegliwości bólowych i ograniczeń ruchowych. Bardzo ważne jest to, aby bliscy wspierali chorych w tym procesie i oferowali im potrzebną w tym trudnym okresie pomoc.
Przeczytaj także: Co wziąć pod uwagę wybierając materac 120×200? Oto ranking 9 produktów
